Vrijwel iedereen eet dagelijks laxerende voeding, ook wanneer je jezelf er niet bewust van bent. Deze voeding helpt namelijk niet alleen om je darmen gezond te houden, het helpt je ook om van obstipatie af te komen als je daar last van hebt.
Wanneer je last van je maag en darmen hebt, kan het dus zo zijn dat je wat extra laxerende voeding nodig hebt die je helpt om je lichaam weer in balans te krijgen. In dit artikel kijken we naar de oorzaken van obstipatie en welk effect deze aandoening op je lichaam heeft.
Tevens vind je in dit artikel een lijst met verschillende soorten laxerende voeding. Op die manier kun je makkelijk jouw dieet met natuurlijke laxerende producten aanvullen.
De inhoud van dit artikel is gebaseerd op wetenschappelijke publicaties en is geschreven in samenwerking met medische specialisten / voedingsdeskundigen.
Het belang van laxerende voeding bij obstipatie
Iedereen heeft het weleens meegemaakt: je buik is gezwollen, je darmen doen pijn, maar je kunt maar niet naar het toilet. Het lijkt wel alsof je lichaam je expres in de weg zit. Dit is een teken van obstipatie.
Obstipatie is de verstopping van de darmen en kan bij iedereen voorkomen. Het kan erg pijnlijk en oncomfortabel zijn, waardoor het belangrijk is om er niet te lang mee rond te lopen.
Veel mensen slikken daarom supplementen tegen obstipatie om het lichaam sneller door te spoelen. Toch is het verstandig om te weten waar je verstopping vandaan komt en hoe je dit kunt oplossen met natuurlijke laxerende voeding middelen.
De oorzaken van obstipatie
Obstipatie kan verschillende oorzaken hebben. Het komt het meeste voor bij vrouwen, kinderen in de peuter- en kleuterleeftijd en ouderen. Hieronder vind je een overzicht van de meest voorkomende oorzaken van obstipatie.
- Obstipatie wegens medicatie
- Obstipatie vanwege jouw levensstijl
- Stress kan leiden tot obstipatie
Laten we onderstaand eens nader inzoomen op deze drie oorzaken.
Medicatie
Wanneer je bepaalde medicijnen slikt, kunnen zij een verstoppende werking op je darmen hebben. Deze symptomen komen het meeste voor bij het gebruik van antidepressiva, medicijnen tegen Parkinson’s, plaspillen, morfine, pillen tegen epilepsie en ijzertabletten.
Levensstijl
Je levensstijl heeft een grote invloed op het functioneren van jouw lichaam. Als je te weinig beweegt, kunnen je darmen soms stil gaan staan qua werking. Ze werken dan langzamer, waardoor je minder vaak naar het toilet moet.
Daarnaast kan te weinig water drinken of voeding met te weinig vezels eten ervoor zorgen dat je darmen verstopt raken. Zorg er daarom altijd voor dat je voldoende beweegt en een gebalanceerd dieet volgt. Een gebalanceerd dieet dat idealiter uit redelijk veel laxerende voeding bestaat.
Stress
Wanneer je last van stress hebt, komt je lichaam in een tijdelijke “fight or flight” modus. Vanuit biologisch perspectief heb je er geen baat bij wanneer je darmen hard doorwerken, terwijl je vlucht / in een gevecht bent, dus worden zij tijdelijk uitgeschakeld. Zodra de bedreiging weg is, “springen” ze weer aan. Als je echter langdurig last van stress hebt, dan kan dit verstopping veroorzaken.
Obstipatie kent nog meer oorzaken
Aanleg
Bij sommige mensen zit het nu eenmaal in de familie dat hun darmen anders werken. Ze functioneren langzamer en verwerken eten langzamer dan bij de gemiddelde persoon. Dit is niet ongezond, maar kan soms voor klachten zoals obstipatie zorgen. Het helpt dan om veel laxerende voeding te eten.
Zwangerschap
Voor zwangere vrouwen is het heel normaal om last van obstipatie te hebben. Ze hebben tenslotte een foetus die op de darmen drukt, waardoor zij minder optimaal functioneren dan gewoonlijk. Omdat dit een erg oncomfortabel gevoel is, is het verstandig om de obstipatie snel te verhelpen door middel van laxerende voeding eten.
Ziekten
Er zijn een aantal darmziekten, zoals het prikkelbare darmsyndroom (PDS) of de ziekte van Crohn, waarbij je darmen soms extra snel, maar ook extra langzaam kunnen werken. Daardoor krijg je last van een opgeblazen gevoel, een opgezette buik, kramp en verstopping. Voor mensen met deze chronische ziekten zijn er vaak medicijnen beschikbaar om de klachten te verlichten.
Hoe werkt laxerende voeding?
Er is niet één soort laxerende voeding dat voor iedereen werkt. Er bestaan immers meerdere typen laxeermiddelen die elk op hun eigen manier werken. We kunnen deze grofweg in vier categorieën onderverdelen.
- Bulkvormende laxeermiddelen
- Osmotische laxeermiddelen
- Stimulerende laxeermiddelen
- Ontlasting verzachtende laxeermiddelen
Hieronder lichten we deze vier categorieën nader toe.
Bulkvormende laxeermiddelen
Deze middelen verzwaren als het ware je stoelgang, waardoor je darmen worden gestimuleerd om het verteringsproces in gang te zetten. Deze middelen bevatten vaak erg veel vezels.
Osmotische laxeermiddelen
Osmotische laxeermiddelen werken met osmose en brengen daarbij vocht vanuit het lichaam naar de darmen, zodat de ontlasting zacht wordt en beter verwerkt kan worden. Lactulose komt hier vaak in voor. Dit is een soort suiker dat uit fructose voortkomt.
Stimulerende laxeermiddelen
Zoals de naam al doet vermoeden, helpen deze laxeermiddelen om je darmen te stimuleren. Ze helpen om de spieren hun werk te laten doen en de vertering te starten. Dit middel wordt vaak door artsen gebruikt om een patiënt klaar te maken voor een colonoscopie.
Ontlasting verzachtende laxeermiddelen
Deze middelen werken laxerend doordat ze je ontlasting verzachten, waardoor het beter door de darmen getransporteerd kan worden. Hoewel het effect hetzelfde is als bij osmotische laxeermiddelen, wordt er hierbij geen vocht uit het lichaam gehaald. Veel oliën werken als een ontlasting verzachtend laxeermiddel.
Voeding met een laxerende werking
Als je last van obstipatie hebt, maar liever geen medicijnen of supplementen gebruikt, dan kan je gebruikmaken van een aantal gezonde voedingsmiddelen die over een laxerende werking beschikken.
Deze voedingsmiddelen zijn doorgaans makkelijk te verkrijgen en je kunt ze veelal in de plaatselijke supermarkt vinden.
De volgende 12 soorten laxerende voeding zullen in deze paragraaf aan bod komen:
- Pruimen
- Koffie
- Psyllium
- Chiazaad
- Kefir
- Groene bladgroenten
- Olijfolie
- Aloë vera
- Suikervervangers zoals xylitol, lactitol en sorbitol
- Peulvruchten
- Appels
- Haverzemelen
Daarbij wordt ook direct beschreven op welke manier ze laxerend werken, zodat je zelf kunt uitzoeken wat het beste voor jou werkt. Daarbij is er geen verschil tussen laxerende voeding voor een kind en laxerende voeding voor volwassenen.
1. Pruimen
Pruimen zijn mogelijk de meest bekende laxerende voeding soort die we kennen. Ze hebben namelijk een tweevoudige laxerende werking.
Allereerst bevatten ze veel vezels, waardoor je ontlasting zwaarder wordt en je darmen geactiveerd worden. Daarnaast bevatten ze veel sorbitol; een suiker met een osmotische werking. Dit resulteert in darmen die meer vocht opnemen, wat uiteindelijk je ontlasting verzacht.
2. Koffie
Een ander bekend laxeermiddel is koffie. De laxerende voeding stoffen in koffie, met name cafeïne, hebben een stimulerende werking op je darmen. Daardoor zullen zij geactiveerd worden en beginnen met het verwerken van je ontlasting.
3. Psyllium
Voeding met psyllium wordt om twee redenen gebruikt: Om je ontlasting te verharden wanneer je last van diarree hebt, maar ook om je stoelgang op gang te krijgen als je last van verstopping hebt.
Psyllium bevat immers ontzettend veel vezels, waardoor het gewicht van je ontlasting steeds meer tegen je darmen begint te drukken. Vervolgens worden jouw darmen geactiveerd, zodat je sneller naar het toilet zult gaan. Dit is een laxerende voeding toevoeging welke je lekker in de yoghurt of door een smoothie kunt doen.
4. Chiazaad werkt laxerend
Wanneer je weleens chiazaad in een beetje water hebt gedaan, dan weet je dat ze veel vocht opzuigen. Dit is precies wat deze zaadjes doen in je darmen. Je maag kan de zaden niet verteren, waardoor zij in hun geheel in de darmen aankomen.
Daar zuigen ze zich vol met vocht, wat zorgt voor een hogere massa van je ontlasting. Doordat je ontlasting zwaarder wordt, worden je darmen gedwongen om “aan” te springen en het geheel te verwerken. Chiazaad helpt alsmede bij het stoppen van diarree, omdat het de ontlasting verstevigt.
5. Laxerende voeding zoals kefir
Kefir, maar ook kombucha, kimchi en andere gefermenteerde middelen, helpen bij het op gang brengen van jouw stoelgang. Gefermenteerde laxerende voeding bevat namelijk erg veel natuurlijke probiotica. Dit zijn allemaal bacteriën die de gezondheid van je darmen in stand houden.
Onderzoek naar de laxerende werking van kefir heeft uitgewezen dat het gebruik van probiotica kan helpen om je stoelgang regelmatiger te laten verlopen. Tevens zou het de consistentie van de ontlasting op peil houden. Je vraagt je misschien af: “Is yoghurt laxerend?” Dat is het zeker! Yoghurt bevat immers van nature veel probiotica.
6. Groene bladgroenten
Veel bladgroenten, zoals kool en spinazie, bevatten magnesium. Magnesium komt vaak voor in laxeermiddelen, aangezien het een osmotisch effect heeft. Het zorgt er namelijk voor dat er meer vocht naar de darmen wordt getransporteerd, zodat de ontlasting zachter wordt en het gemakkelijker door de darmen beweegt.
7. Olijfolie
Iedereen weet dat – wanneer je jezelf insmeert met olijfolie – je overal doorheen glijdt. Dat is precies wat er ook in je darmen gebeurt. Olijfolie valt onder de laxerende voeding en werkt als een soort glijmiddel in je darmen.
Je ontlasting wordt sneller en gemakkelijk door jouw lichaam vervoerd, zonder dat je daar extra moeite voor hoeft te doen. Let op, wanneer je al regelmatig (olijf)olie consumeert, kan dit minder effect hebben. Jouw lichaam is er immers al aan gewend.
8. Laxerende voeding met aloë vera
Aloë vera is een vetplant die veel vocht vasthoudt in de vorm van een soort gelei. Deze plant heeft echter hetzelfde effect op je darmen. Het zorgt er namelijk voor dat je darmen meer vocht opnemen en vasthouden, waardoor je ontlasting gemakkelijker door de darmen kan worden verplaatst.
Het osmotische effect zorgt er namelijk niet voor niets voor dat deze laxerende voeding ook veel als gezichtsmasker wordt gebruikt.
9. Suikervervangers
Suikervervangers zoals xylitol, lactitol en sorbitol, hebben een osmotische werking op je darmstelsel. Ze trekken water van buitenaf aan tot in de darmen, waar het de ontlasting verzacht en je minder last van obstipatie krijgt. Zorg er echter voor dat je wel voldoende vocht blijft drinken wanneer je deze zoetstoffen gebruikt, anders kun je uitdrogen.
10. Peulvruchten zijn goed voor de stoelgang
Peulvruchten zoals pinda’s, linzen, bonen en kikkererwten bevatten veel vezels, maar hebben ook een andere laxerende voeding werking. Het consumeren van peulvruchten zorgt er namelijk voor dat je lichaam het aminozuur “boterzuur” binnenkrijgt.
Boterzuur verhoogt de snelheid van het verteringsproces, waardoor je minder snel last van verstopping hebt. Daarnaast helpen de vezels uit de peulvruchten om je stoelgang meer massa te geven, zodat het sneller wordt meegenomen.
11. Obstipatie met appels tegengaan
Appels bevatten zowel vezels als pectine als vitaminen die jouw stoelgang bevorderen. Pectine is ook een vezel, maar kan als de oplosbare variant aangemerkt worden. Het helpt om de verteringssnelheid van de darmen te verhogen en daarbij stimuleert het ook de groei van goede probiotische bacteriën in de darmen, die voor een gezonde stoelgang zorgen.
12. Haverzemelen
Haverzemelen zijn een grote bron van vezels, waaronder ook oplosbare vezels. Slechts 1 kopje zemelen bevat al 14 gram vezels en kan zelfs een effectievere laxerende voeding zijn dan kunstmatige laxeermiddelen. De vezels geven je ontlasting namelijk een grotere massa, waardoor het makkelijker door het darmstelsel wordt getransporteerd.
Laxerende voeding tegen obstipatie samengevat
Iedereen heeft weleens last van obstipatie en dat is voor velen geen pretje. Het is daarom belangrijk om zo snel mogelijk de verstopping te verminderen, zodat je weer lekkerder in je vel zit.
Verstopping kan ontstaan wegens verschillende redenen. Zo kan het zijn dat je medicijnen slikt die bijdragen aan een verminderde stoelgang, maar kan het ook een resultaat van stress, genetische aanleg of een ziekte zijn. Veel zwangere vrouwen ervaren eveneens verstopping als één van de klachten tijdens hun zwangerschap.
Er bestaan vier hoofdtypen laxeermiddelen. Elk type laxeermiddel heeft een ander effect op het lichaam en elk type werkt weer anders voor iedereen. Het is daarom verstandig om uit te zoeken welke soort het beste effect op je stoelgang heeft, zodat je deze in het vervolg direct kan gebruiken.
Wanneer je liever geen supplementen of kunstmatige laxeermiddelen gebruikt, kan je kiezen uit een aantal laxerende voedingsmiddelen die je helpen om je darmen weer op gang te krijgen. Dit is een natuurlijke manier en werkt veelal het snelste. In onze laxerende voeding lijst kan je twaalf verschillende voedingsmiddelen vinden met elk hun eigen laxerende werking. Het merendeel daarvan kan je vast ook in je keukenkastjes vinden!
Heb je na het volgen van deze tips nog steeds last van obstipatie? Dan is het verstandig om contact op te nemen met je huisarts. Diegene kan nader onderzoek verrichten om uit te zoeken waar de verstopping door wordt veroorzaakt.
