Wat is voedingswetenschap?
Voedingswetenschap is de wetenschap op het gebied van voeding en gezondheid.
Er wordt kennis van verschillende vakgebieden gecombineerd om onderzoek uit te voeren. Een aantal van deze vakgebieden zijn fysiologie, gedragswetenschappen en diëtetiek.
Met voedingsonderzoek proberen onderzoekers verbanden te leggen tussen voeding en gezondheid. Er moet met verschillende factoren rekening worden gehouden. Dit maakt voedingsonderzoek complex.
Er moet bijvoorbeeld rekening worden gehouden met verschillen zoals een genetisch profiel en de leeftijd. Daarnaast is het effect van voeding op de gezondheid vaak pas op de lange termijn zichtbaar.
Soorten voedingsonderzoeken
Er zijn veel verschillende soorten voedingsonderzoek. De keuze van het voedingsonderzoek hangt onder andere af van de onderzoeksvraag, het budget en de hoeveelheid tijd. Elk type voedingsonderzoek heeft voor- en nadelen.
Meest betrouwbare voedingsonderzoek
Een meta-analyse en een systematische review zijn het meest betrouwbaar. Een meta-analyse zijn meerdere onderzoeken die statistisch (cijfermatig) zijn geanalyseerd. Een systematische review zijn meerdere onderzoeken die zijn besproken en vergeleken.
Minst betrouwbare voedingsonderzoek
Het minst betrouwbare onderzoek is een zogeheten “in vitro onderzoek”. Dit type onderzoek zegt niets over het effect van stofjes in het menselijke lichaam. Het geeft wel aanleiding voor verder onderzoek.
Cherry picking
In de media wordt vaak een klein deel van een artikel belicht. De voordelen worden vaak enorm belicht. Terwijl er niet wordt verteld wat de nadelen zijn.
Zo is er mogelijk een verband tussen het drinken van maximaal anderhalf glas wijn per dag en een verminderde kans op hart- en vaatziekten. Daarentegen wordt weggelaten dat alcohol de kans op verschillende kankersoorten verhoogt. Dit gedrag wordt ‘cherry picking’ genoemd.
Cherry picking betekent het systematisch kiezen van één of meerdere voedingsonderzoeken die voordelig zijn in het ondersteunen van de uitspraak die de media wil maken. Vaak heeft de media economische voordelen bij het maken van een bepaalde uitspraak.
Selectief gebruik van voedingsinformatie door media
Er wordt ook regelmatig een eigen draai aan de conclusie van een voedingsonderzoek gegeven. Zo wordt de conclusie weergegeven als een vaststaand feit. Toch is dit niet altijd het geval.
In de discussie van een volledig artikel wordt de uitslag van het onderzoek bediscussieerd. Er wordt inzicht gegeven in de mitsen en maren van het onderzoek.
Wat jij moet weten als jij voedingsinformatie leest
Gaandeweg het lezen van voedingsinformatie is het handig om handvatten te hebben om betrouwbare van onbetrouwbare informatie te onderscheiden. Per slot van rekening is niet ieder voedingsonderzoek sluitend uitgevoerd.
Wellicht kun je wel wat tips gebruiken wanneer het aankomt op het kaf van de koren scheiden. Als jij informatie leest over voeding, dan kan jij de onderstaande punten in je achterhoofd houden.
- Houd rekening met wanneer het onderzoek is uitgevoerd. De resultaten kunnen niet meer actueel zijn.
- Onderzoeken op dieren kunnen niet worden vertaald naar de mens.
- Hoe groter de onderzoeksgroep, hoe betrouwbaarder het onderzoek.
- Check of de auteur baat heeft bij een bepaald artikel. Dit kan de betrouwbaarheid van het artikel negatief beïnvloeden.
- Voor de effecten van een voedingsmiddel moeten vaak meerdere onderzoeken worden uitgevoerd. Dan pas kunnen er harde conclusies worden getrokken.
- Bekijk of er gebruik is gemaakt van de juiste doelgroep. Dit kan de resultaten beïnvloeden.
Voorbeelden van betrouwbare bronnen
Voedingsonderzoek wordt veelal gepubliceerd door betrouwbare bronnen. Een aantal van die bronnen kun je eenvoudig online inzien. Een aantal betrouwbare bronnen van voedingsinformatie zijn onder andere:
- Nederlandse Vereniging van Diëtisten
- Diabetesfonds
- RIVM
- Gezondheidsraad
- Voedingscentrum
