Jicht voet: Wat is het en hoe ga je ermee om?

Wat is jicht?

Jicht voet is een vorm van ontstekingsreuma en het ontstaat wanneer de urinezuurspiegel in je lichaam te hoog is. Hoewel urinezuur een normaal afvalproduct is van je lichaam, heb je bij jicht vaak last van een vertraagde stofwisseling waardoor je lichaam het urinezuur niet snel kan afvoeren. Er ontstaan dan zogenoemde kristallen die zich neerslaan op of rondom je gewrichten. Dit kan leiden tot plotselinge gewrichtsontstekingen.

Tijdens een aanval kan je last krijgen van meer gewrichtsontstekingen. De plek rondom je gewrichten raakt beter doorbloedt omdat je lichaam de urinezuur kristallen probeert weg te halen. Je gewrichten voelen dan warm aan en kunnen erg pijnlijk zijn. Dit is natuurlijk een erg nare ervaring. Daardoor is het verstandig om bij vermoedens van jicht gelijk contact op te nemen met een gespecialiseerd arts.

Over het algemeen komt jicht voor bij mannen boven de 40 en vrouwen na hun menopauze. In uitzonderlijke gevallen kan het ook bij jongere mensen voorkomen, maar dit is erg zeldzaam. Jicht zelf komt ook niet heel veel voor, slechts 1 á 2% van de Westerse bevolking krijgt hier last van. Wanneer zij hier echter last van hebben, kunnen de klachten flink lang aanhouden. Gemiddeld duurt een jichtaanval tussen de 1 en 3 weken[1]Livit. (2020, 4 september). Jicht in de voet -Symptomen, Oorzaken & Behandeling. Livit Orthopedie. Geraadpleegd op 24 augustus 2022, van https://www.livit.nl/hulp-bij/jicht/jicht-in-voet/.

Wat is jicht voet?

Een jichtaanval kan op verschillende plekken in het lichaam voorkomen, waaronder de voeten. De pijn varieert per aanval, maar bij jicht in de voet kan de pijn soms zo heftig zijn dat lopen niet of nauwelijks meer gaat. Dit komt omdat je met je lichaam steunt op je voeten. Wanneer deze dan al gevoelig en pijnlijk zijn, zorgt de extra druk voor nog meer klachten.

Jicht voet ontstaat eigenlijk op dezelfde manier als jicht in de rest van het lichaam: door kristalvorming van het urinezuur. Een theorie waarom jicht vaker in de voeten voorkomt is om het hart te beschermen. Je voeten en tenen staan het verst van je hart af, waardoor dit een relatief “veilige” plek is voor de kristallen om neer te strijken[2]Jicht in Voet? (z.d.). Jicht. Geraadpleegd op 24 augustus 2022, van https://jicht.nl/Jicht-in-voet.

Hoe herken je jicht voet?

Jicht voet is vrij makkelijk te herkennen omdat de symptomen over het algemeen erg duidelijk zijn. Bij één of meerdere symptomen is het daarom belangrijk om een afspraak te maken met je huisarts. Die zal kijken naar je klachten en kan je doorverwijzen naar een specialist. Jicht voet kan je herkennen aan:

• Extreem gevoelige voeten.
• Ernstige pijn in de voeten, tenen of enkels. Staan en lopen gaat moeizaam en soms kan de stof van een deken, sokken of iets anders lichts al heel pijnlijk zijn.
• Koorts, misselijkheid, braken en andere griep-achtige symptomen.
• Zwellingen onder de huid van je voeten. De huid lijkt dan roder en dikker en kan ook extra pijnlijk aanvoelen.
• Fluctuerende pijn. De pijn lijkt soms te verergeren, waarna het na een paar dagen opeens weer minder lijkt te worden.
• Jeukende en schilferende huid op de plekken van je voet die het meest gevoelig zijn.
• Ophopingen van urinezuur dat tot knobbels kan leiden. Deze knobbels worden ook wel “jichtknobbels” of “Tophi’s” genoemd. In tegenstelling tot de andere zwellingen, zijn deze vaak niet pijnlijk, maar kunnen ze wel flink in de weg zitten en onaantrekkelijk zijn om te zien.
• Bij langdurige jicht kan je op een gegeven moment ook last van nierstenen of nierinsuffiëntie krijgen.

Waardoor ontstaat jicht?

Jicht voet kan om verschillende redenen ontstaan. Zoals we eerder hadden vastgesteld, komt het voornamelijk voor bij mannen van 40 jaar of ouder en vrouwen na hun menopauze. Ook ontstaat jicht wanneer het lichaam het urinezuur niet goed/tijdig kan afvoeren. Een combinatie van deze twee factoren zorgt dus voor het ontstaan van jicht in het lichaam. De meest belangrijke factor hierbij is de manier waarop urinezuur wordt afgevoerd. Er zijn namelijk verschillende redenen waarom dit niet verloopt zoals het zou moeten.

• Je kan een aangeboren afwijking hebben waardoor je lichaam minder goed in staat is om urinezuur af te voeren.
• Bepaalde medicatie kan ook de urinezuur afvoer verminderen.
• Door omstandigheden op latere leeftijd kan je last krijgen van een verminderde nierfunctie waardoor je lichaam indirect ook minder goed in staat is om urinezuur af te voeren.

Er wordt wel eens gezegd dat een jicht aanval het gevolg is van overmatig alcoholgebruik of het eten van bepaalde soorten voeding. Dit is echter nooit bewezen en kan ook niet voor waarheid aangenomen worden. Toch kan het geen kwaad om te letten op je voeding en om voldoende vocht (water) te drinken.

Geen fan van water? Lees hier dan welke alternatieven ook goed voor je zijn.

Zijn er andere plekken waar je last van jicht kan krijgen?

Jicht voet is helaas niet de enige plek waarbij je jicht kan krijgen. Vooral de ledematen zijn hier gevoelig voor. Denk hierbij aan je benen, armen, handen en vingers. Ook kan jicht voorkomen bij je oor en in je knie. In sommige gevallen is er zelfs sprake van een zogenoemde “vliegende jicht”. Dit is een vorm van jicht waarbij een jichtaanval per keer op een andere plek binnen het lichaam voorkomt. Er is geen vaste plek en elke keer is het weer de vraag waar het gaat plaatsvinden.

Kan je jicht voet behandelen?

Bij een jichtaanval in de voet, kan je dit melden bij je huisarts. Die kan je dan doorverwijzen, maar ook de juiste pijnstillers geven om de pijnklachten te verminderen. In het begin zal het ook nodig zijn om je voet wat hoger te houden dan de rest van je lichaam, zoals wanneer je licht. Dit komt omdat elke druk op de voet erg pijnlijk kan zijn. Na een paar dagen of wanneer de pijn afneemt, is het echter wel belangrijk om weer in beweging te komen. Langdurige inactiviteit kan de klachten namelijk verergeren. Let wel op dat de activiteiten niet teveel druk uitoefenen op de voet(en). Ga dus bijvoorbeeld niet hardlopen, maar zwemmen kan juist wel.

Bij chronische jicht kan je allopurinol voorgeschreven krijgen. Dit medicijn helpt bij het voorkomen van een jichtaanval. Ook kunnen orthopedische steunzolen helpen om de druk van je voet af te nemen, waardoor je minder snel last krijgt van jicht voet.

Bekijk hier welke middelen tegen pijnlijke spieren en gewrichten helpen.

Wat doet ontzuring bij jicht?

Het permanent oplossen en voorkomen van jicht is niet 100% mogelijk, maar er zijn wel veel dingen die je kan doen om de kans zo klein mogelijk te maken. Een redelijk nieuwe methode hiervoor is het ontzuren van het lichaam. Wanneer je namelijk last hebt van jicht, is er sprake van verzuring in het lichaam. Dit komt omdat urinezuur een zure substantie is. Door gebruik te maken van methoden om het lichaam te ontzuren, kan je verdere klachten mogelijk verminderen[3]Ontzuren: Jicht Structureel Behandelen | Jicht. (z.d.). Jicht.nl. Geraadpleegd op 24 augustus 2022, van https://jicht.nl/Jicht-behandelen/Ontzuren.

Bij het ontzuren herstel je de zuurbalans in je lichaam. Dit doe je door, bijvoorbeeld, het natriumcarbonaatgehalte van je lichaam te verhogen. Natriumcarbonaat is een erg basische stof dat urinezuur neutraliseert. Hierdoor is het lichaam veel beter in staat om de urinezuur kristallen te verminderen of zelfs helemaal te voorkomen. Daarnaast helpt natriumcarbonaat bij het afvoeren van al bestaande urinezuur kristallen.

Voor de behandeling van jicht voet met ontzuring is een vast behandelplan nodig. Zo kan je namelijk de nieuwe kristalvorming tegengaan en de klachten zoveel mogelijk verminderen. Het is wel belangrijk om dit proces uit te voeren samen met een specialist, en niet zelfstandig. De specialist weet namelijk precies hoe je dit behandelplan het beste kan uitvoeren.

Wat kan je zelf doen bij jicht voet?

Wanneer je erg last hebt van jicht voet, is je beste kans op een oplossing om naar de huisarts te gaan. Toch zijn er zelf ook nog een aantal dingen die je kan uitvoeren om de klachten zoveel mogelijk te verminderen. Zo helpt het bijvoorbeeld om veel water te drinken, zo’n 2 á 3 liter per dag. Doordat je meer drinkt, maakt je lichaam namelijk ook meer urine aan. Dit helpt bij het afvoeren van urinezuur, waardoor er minder achter blijft in je lichaam.

Een andere tip die we je kunnen geven is om de plek van de jichtaanval goed koel te houden met een koud kompres. De verkoeling zorgt ervoor dat de zwelling zakt en hierdoor verlicht de pijn soms ook.

Lees hier meer over de combinatie van jicht en voeding.

Korte samenvatting

Jicht is een vorm van ontstekingsreuma en het ontstaat wanneer de urinezuurspiegel in je lichaam te hoog is. Er ontstaan dan urinezuur kristallen die neerslaan op en rondom de gewrichten, wat kan leiden tot veel verschillende klachten. Jicht komt voornamelijk voor op lichaamsdelen die ver van het hart af staan, zoals de voeten, benen, tenen, armen, handen en de oren. Je kan jicht voet vrij makkelijk herkennen aan de symptomen, waaronder pijnlijke en gevoelige voeten, zwellingen, knobbels, koortsverschijnselen en een jeukende huid.

Jicht voet kan erg pijnlijk zijn, maar een arts kan je middelen voorschrijven die kunnen helpen bij het verminderen van de klachten, zoals pijnstillers, allopurinol, steunzolen of een ontzuringsplan. Zelf kan je de klachten ook verminderen door veel water te drinken en door je pijnlijke lichaamsdelen te verkoelen met een kompres.

Bekijk deze video voor meer informatie over jicht