Wat betekent het afschaffen van "Roe V. Wade" voor ons in Nederland?

Amerikaans Hooggerechtshof schrapt landelijk recht op abortus. NOS.nl. Geraadpleegd op 1 juli 2022, van https://nos.nl/artikel/2433919-amerikaans-hooggerechtshof-schrapt-landelijk-recht-op-abortus)). Dit houdt in dat de Amerikaanse staten nu zelf mogen beslissen of zij abortus legaliseren of niet. Dit is een flinke beslissing geweest en het breng vele gevolgen met zich mee voor mensen in de Verenigde Staten en andere landen. Maar wat zijn de effecten hiervan op ons in Nederland?

Wat is Roe V. Wade?

In 1973 kwam er een uitspraak van het Amerikaanse gerechtshof waarin het werd vastgesteld dat vrouwen het recht hadden om te beslissen over hun eigen lichaam. Individuele staten mochten abortus niet verbieden zolang het kind nog niet levensvatbaar was (tussen de 22 en 24 weken). Deze uitspraak vormde de basis voor de abortuswetgeving van het gehele land. In 1992 kwam Planned Parenthood erbij, een organisatie dat mensen helpt bij het verkrijgen van zorg rondom hun reproductiesysteem. Hier konden mensen anticonceptie krijgen, informatie en hulp bij het afbreken van een (ongewenste) zwangerschap.

Afgelopen vrijdag heeft het gerechtshof beide uitspraken verworpen omdat, volgens hen, de verkozen vertegenwoordigers van het volk het recht moeten hebben om te beslissen of zij abortus willen toestaan of niet. Dit is een zeer heftige uitspraak. De verwachting is dat meer dan de helft van de staten abortus illegaal zal maken.

Wat zijn de gevolgen van Roe V. Wade?

Wat deze beslissing zo heftig maakt is de gevolgen die het heeft voor mensen die zwanger kunnen worden in de VS. Het neemt namelijk het keuzerecht af van deze mensen, zeker wanneer zij ongewenst zwanger zijn geworden. Ook voor gewenste zwangerschappen is het afschaffen van abortus erg gevaarlijk. In sommige gevallen is een zwangerschap niet levensvatbaar en kan dat gevaarlijk zijn voor de zwangere persoon (zoals bij een buitenbaarmoederlijke zwangerschap)[1]UMCG. (z.d.). Buitenbaarmoederlijke zwangerschap | UMC Groningen. umcg.nl. Geraadpleegd op 1 juli 2022, van https://www.umcg.nl/-/buitenbaarmoederlijke-zwangerschap. Wanneer deze persoon dan geen abortus mag plegen, kan dit leiden tot veel complicaties.

De staten waarin abortus nog wel legaal is, zijn niet voor iedereen bereikbaar. Daarnaast kan jouw staat je vervolgen wanneer zij vermoeden dat je in een andere staat toch abortus hebt laten plegen. Inmiddels is er ook van sommige menstruatie-apps bekend dat zij gegevens verkopen, wat de privacy van deze mensen wegneemt[2]Torchinsky, R. (2022, 10 mei). How period tracking apps and data privacy fit into a post-Roe v. Wade climate. NPR. Geraadpleegd op 1 juli 2022, van … Continue reading. Dit is ook gevaarlijk voor mensen met zeer onregelmatige menstruaties.

Vervolgingen voor artsen

In sommige staten heeft deze nieuwe uitspraak ervoor gezorgd dat zij het een stapje verder nemen. West-Virginia blaast nu een oude wet uit 1882 nieuw leven in. Hierin staat dat artsen en zwangere mensen die abortus plegen worden vervolgd en tot 10 jaar gevangenisstraf kunnen krijgen[3]NOS. (2022b, juni 25). Afschaffen abortusrecht verdeelt VS: van “moment om te vieren” tot “nachtmerrie”. NOS.nl. Geraadpleegd op 1 juli 2022, van … Continue reading.

Het verbieden van abortus betekent echter niet dat het niet meer zal gebeuren. Mensen zoeken andere mogelijkheden, vaak met gevaar voor eigen leven. Ook is zwanger raken niet zonder gevaar wanneer er geen mogelijkheid tot abortus is. Moord is namelijk de grootste doodoorzaak van zwangere mensen in de VS[4]Wallace, M., Gillispie-Bell, V., Cruz, K., Davis, K., & Vilda, D. (2021). Homicide During Pregnancy and the Postpartum Period in the United States, 2018-2019. Obstetrics and gynecology, 138(5), … Continue reading.

Wat betekent dit voor andere landen?

Het lijkt momenteel erg ver weg, omdat dit zich allemaal afspeelt in de VS. Toch is het belangrijk om rekening te houden met de mogelijke gevolgen binnen Nederland. In Nederland is abortus momenteel toegestaan en is de bedenktijd van 5 dagen recent afgeschaft. Dit is een goede stap voor mensen die ongewenst zwanger zijn. Toch kan het ook weer omkeren.

In Europa mag elk land apart bepalen of zij abortus legaliseren of niet. Zo is het in Malta, Andorra, Liechtenstein en Vaticaanstad verboden. In het merendeel van de landen is het wel legaal tot 12 weken. Daarna mag men nog abortus plegen wanneer het leven van de zwangere persoon in gevaar komt of wanneer er ernstige gezondheidsrisico’s zijn voor het ongeboren kind. In andere landen, zoals Polen, is het technisch gezien alleen legaal in bepaalde gevallen die vaak nog door de rechter worden verworpen. Dit maakt het erg moeilijk om de juiste hulp te ontvangen.

In het Verenigd Koninkrijk heerst nu ook angst voor gevolgen na het afschaffen van Roe V. Wade. Dit komt omdat de overheid daar nauw verbonden is met die van de VS. Mensen die zwanger kunnen worden zijn daardoor erg bang voor de mogelijke gevolgen[5]Proudfoot, J. (2022, 25 juni). What does the end of Roe v Wade mean for UK abortion rights? Marie Claire. Geraadpleegd op 1 juli 2022, van … Continue reading.

Mogelijke gevolgen in Nederland

Ook in Nederland zijn er veel zogenoemde “Pro-life” organisaties. Dit zijn organisaties die tegen abortus zijn en willen dat mensen deze niet zouden mogen afbreken, ongeacht de reden. Ze staan vaak voor klinieken om zwangere mensen lastig te vallen[6]RTL Nieuws. (2022, 22 juni). Anti-abortusdemonstrant spant rechtszaak aan: “Ik wil voor deur kliniek staan”. Geraadpleegd op 1 juli 2022, van … Continue reading. Deze organisaties groeien steeds verder, en de huidige situatie in de VS draagt daar niet aan bij.

In Nederland staat abortus in het Strafrecht. Dit houdt in dat abortus alleen legaal is in bepaalde instanties (zoals dat het onder de 24 weken moet blijven). Dit is op zichzelf een goed iets, maar omdat het strafrecht makkelijk kan schuiven, is het ook erg kwetsbaar. Veel mensen vinden dat het daarom uit het Strafrecht gehaald moeten worden en er dat er een losse wet van gemaakt wordt[7]RTL Nieuws. (2022b, juni 28). Zorgen om Nederlandse abortuswet: zijn die terecht? Geraadpleegd op 1 juli 2022, van … Continue reading.

Abortus is niet iets wat iemand zomaar doet. Mensen denken hier vaak heel goed over na. Daarom zouden zij gewoon het recht moeten hebben om dit te kunnen doen, ongeacht de situatie.